Kredyt indeksowany w sprawach frankowych
Kredyt indeksowany jest to kredyt udzielony oraz wypłacony w złotówkach, ale waloryzowany (indeksowany) do kursu franka szwajcarskiego. Polega to na tym, że po wypłaceniu kwoty kredytu w złotówkach, kwota zobowiązania frankowicza jest przeliczana przez bank po kursie kupna CHF według tabeli kursów walut stosowanej przez bank.
Z kolei raty kapitałowo – odsetkowe określone są w harmonogramie w walucie CHF. Wysokość każdej z tych rat jest przeliczna z waluty CHF na PLN, zgodnie z kursem sprzedaży CHF według tabeli kursów walut obowiązującej w danym banku. W konsekwencji spłata każdej raty jest uzależniona od kursów franka szwajcarskiego wynikających z tabel kursów banków.
Przykładowy zapis kredytu indeksowanego do waluty obcej: „Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji Kredytobiorcy kwotęw wysokości […] złotych. Kredyt jest indeksowany do waluty obcej CHF.” (§ 2 ust. 1 umowy o kredyt hipoteczny z POLBANK EFG S.A.).
Kredyt indeksowany jest zatem kredytem waloryzowanym, a nie walutowym (jak twierdzą banki), ponieważ dochodzi tutaj do wypłaty kredytu oraz spłaty rat w złotówkach, gdzie wartość długu określona jest w walucie obcej (CHF).
Spread w sprawach frankowych
Spread to nic innego jak różnica pomiędzy kursem kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego. Banki, stosując przy spłacie każdej raty kredytu indeksowanego tabele kursów kupna oraz sprzedaży, pobierają wspomnianą różnicę, która stanowi dodatkowe, niezgodne z prawem wynagrodzenie banku.
To dodatkowe wynagrodzenie, czyli tzw. spread, stanowi część nadpłaty przy każdej spłacanej przez frankowicza racie kredytu indeksowanego, której zwrotu możemy żądać od banku.
Odfrankowienie przez podważenie klauzul indeksacyjnych
W przypadku kredytów indeksowanych kluczowe jest podważenie klauzul indeksacyjnych, w których znajdziemy sposób wyliczania poszczególnych rat kredytu w oparciu o kursy kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego, zawarte w tabelach kursowych stosowanych przez banki.
Zarzuty, jakie podnosi się w stosunku do klauzul indeksacyjnych dotyczą:
– przerzucenia odpowiedzialności za ewentualne wahania wymiany CHF na frankowiczów;
– uprawnienia banku do jednostronnego ustalania kursu waluty, w wyniku czego dochodzi do obowiązku spłaty wyższej kwoty kredytu niż udzielona;
– odejścia przy kredycie indeksowanym od ustawowej konstrukcji umowy kredytu, której elementem jest obowiązek zwrotu kwoty otrzymanej.
W wyniku zastosowanego mechanizmu indeksacji i jednostronnego uprawnienia banku do ustalania kursu waluty frankowicz nie jest w stanie sam określić wysokości samego kredytu, jak i poszczególnych rat. Mechanizm ten jest zatem nie tylko sprzeczny z przepisami prawa, naturą umowy kredytu, ale również z zasadami współżycia społecznego.
Przedstawione zarzuty co do zawartych w umowach indeksowanych klauzul indeksacyjnych prowadzą do jednoznacznego wniosku, że są to tzw. klauzule abuzywne. Warto pamiętać, że niektóre klauzule indeksacyjne są wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych.
Nieważność klauzul indeksacyjnych – odfrankowienie kredytu
Skutkiem uznania, że klauzule indeksacyjne stanowią klauzule abuzywne, jest ich nieważność (bezskuteczność) od chwili podpisania umowy.
Z kolei z nieważnością klauzul indeksacyjnych wiąże się odfrankowienie kredytu polegające właśnie na usunięciu z umowy niedozwolonych postanowień umownych i uznaniu, że frankowicz spłacał kredyt w zawyżonej wysokości.
Skoro klauzule indeksacyjne są nieważne, to bank nigdy nie był uprawniony do przeliczania spłacanych rat wyrażonych w złotówkach na franki szwajcarskie. Kredyt indeksowany jest bowiem od samego początku kredytem złotówkowym. Jest tak dlatego, że mechanizm indeksacji stosowany przez bank jest niedozwolony.
Co więcej, skoro udzielony kredyt indeksowany powinien być traktowany tak, jakby został udzielony w złotówkach, to bank powinien dokonać zwrotu wszystkich nadpłaconych rat kredytu oraz tzw. spreadów, co skutkować będzie także zmniejszeniem wysokości aktualnych rat.
Odfrankowienie dotyczy bowiem nie tylko przeszłych, ale również przyszłych rat – z zachowaniem oprocentowania według dotychczasowych zasad. Więcej na ten temat dowiesz się w artykule: „Przekształcenie kredytu frankowego w zwykły kredyt złotówkowy„.
Unieważnienie umowy kredytu indeksowanego
Skutkiem wyeliminowania klauzul indeksacyjnych z umowy kredytowej może być również nieważność kredytu indeksowanego. W przypadku kredytu indeksowanego należy zatem rozważyć unieważnienie umowy kredytu indeksowanego i żądanie od banku zwrotu wszystkich dotychczas wpłaconych kwot.
O tym jakie argumenty przemawiają za unieważnieniem umowy kredytu indeksowanego dowiesz się w tym wpisie.
Jeśli zastanawiasz się jak odfrankowić kredyt, nie ryzykuj i zwróć się po pomoc do prawnika zajmującego się kredytami frankowymi!
