Problemy Getin Banku i kredyty frankowe
Getin Noble Bank S.A. powstał w 2010 r. w wyniku połączenia dwóch podmiotów – Getin Banku i Noble Banku. W następnych latach bank poprzez markę Getin Bank kierował swoją ofertę do klientów indywidualnych, podczas gdy usługi oferowane pod szyldem Noble Banku koncentrowały się na bankowości prywatnej. W połowie 2012 r. doszło do kolejnej fuzji – właścicielem Getin Noble Bank S.A. został Get Bank S.A., przejmując nie tylko jego majątek, ale też nazwę.
Nowopowstały podmiot nie ustrzegł się problemów finansowych, a jedną z ich przyczyn były frankowe kredyty hipoteczne w portfelu kredytowym banku. Udział tych zobowiązań był znaczny, a po uwolnieniu kursu szwajcarskiej waluty w 2015 r. kredytobiorcy, którzy zaciągnęli zobowiązania hipoteczne we frankach w Getin Banku, zaczęli mieć problemy z ich spłatą. W konsekwencji bank przez kolejne lata zaczął notować stratę oraz przestał spełniać wymogi kapitałowe, by ostatecznie w 2021 r. jego rating uległ obniżeniu do poziomu CCC.
Sytuacji Getin Banku nie polepszały też roszczenia frankowiczów, którzy powołując się na stosowane przez ten bank w umowach kredytowych klauzule abuzywne, zaczęli uzyskiwać pozytywne dla siebie orzeczenia sądów. Biorąc pod uwagę negatywne wyniki Getin Noble Banku i związane z tym zagrożenia dla sektora finansowego, BFG 29 września 2022 r. wydał decyzję o jego przymusowej restrukturyzacji. 20 lipca 2023 r. Sąd Rejonowy w Warszawie, w odpowiedzi na wniosek złożony przez BFG, ogłosił upadłość Getin Noble Banku. Osobom, które zaciągnęły w tym banku kredyt we frankach szwajcarskich, przysporzyło to kolejnych problemów.
Postępowanie upadłościowe Getin Noble Bank – jakie skutki miało dla frankowiczów?
Konsekwencją wszczęcia procedury przymusowej restrukturyzacji wobec Getin Noble Banku było przeniesienie depozytów jego klientów oraz udzielonych przez niego kredytów w złotówkach do VeloBank S.A. – podmiotu należącego do BFG oraz Systemu Ochrony Banków Komercyjnych S.A. (tworzonego przez osiem największych polskich banków komercyjnych). Kredyty hipoteczne denominowane we frankach szwajcarskich i innych walutach zagranicznych pozostały jednak w Getin Noble Banku. Okazało się to sporym kłopotem dla kredytobiorców zamierzających walczyć o swoje prawa w związku z nieprawidłowościami w umowach kredytowych.
Restrukturyzacja i upadłość Getin Noble Banku nie zmieniły sytuacji kredytobiorców, jeżeli nadal spłacają oni swoje kredyty na warunkach określonych w umowie – numery kont do wpłat i harmonogramy spłaty nie uległy zmianie. Inaczej sprawa ma się jednak w przypadku osób, które postanowiły wystąpić przeciwko bankowi na drogę sądową. Chociaż frankowicze uzyskują korzystne dla siebie rozstrzygnięcia w sprawach o odfrankowienie lub unieważnienie umów kredytów hipotecznych zawartych z Getin Bankiem, to na odzyskanie zasądzonych im środków muszą zaczekać do momentu, aż zakończy się postępowanie upadłościowe.
Jednak nawet wówczas szansa na zwrot nienależnie pobranych przez bank kwot jest nikła. W trakcie procedury upadłościowej nie można wszcząć wobec banku postępowania egzekucyjnego – wierzyciele nie mogą zatem zwrócić się do komornika. Z kolei z masy upadłościowej najpewniej nie wystarczy środków, aby zaspokoić roszczenia wszystkich poszkodowanych kredytobiorców.
Kredyty frankowe w Getin Bank – jaka jest obecna sytuacja frankowiczów?
Sprawę kredytów frankowych w Getin Banku komplikują również wątpliwości co do przymusowej restrukturyzacji – w związku z nimi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Warszawie wpłynęło wiele skarg. Istnieją przesłanki nie tylko ku temu, że restrukturyzacja odbyła się z pokrzywdzeniem interesów m.in. kredytobiorców, ale też, że doszło do konfliktu interesów ze strony BFG. WSA w Warszawie skierował w tej sprawie 4 pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Na koniec sierpnia 2024 r. wiadomo, że ustosunkował się już do nich rzecznik generalny TSUE, a wyrok Trybunału w tej sprawie ma zapaść jesienią tego roku. Co może on oznaczać dla frankowiczów? Jeżeli BFG naruszył prawo, wydając decyzję o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku, kredytobiorcy będą mogli zwrócić się do Skarbu Państwa o odszkodowanie. TSUE zadecyduje również w kwestii rozpatrywania skarg przez WSA – w przypadku, gdy będą one mogły zostać rozpoznane łącznie, znacznie skróci się czas postępowania.
Nad kredytami frankowymi zaciągniętymi w Getin Banku wkrótce pochyli się także Sąd Najwyższy. Odpowie on na pytanie skierowane do niego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, które dotyczy tego, czy postępowania przed sądami o unieważnienie kredytów frankowych muszą zostać zawieszone do momentu zakończenia postępowania upadłościowego Getin Noble Banku, czy też mogą być kontynuowane – termin rozprawy został wyznaczony na 19 września 2024 r. Pozytywny dla frankowiczów wyrok umożliwi im m.in. uzyskanie na drodze sądowej zabezpieczenia w postaci wstrzymania spłaty rat.
Na co liczą frankowicze, którzy zaciągnęli kredyt w Getin Banku?
Pozytywne wyroki TSUE i NSA pozwoliłby frankowiczom skuteczniej dochodzić przed sądami swoich praw. Mogliby oni liczyć nie tylko na wstrzymanie obowiązku spłaty kredytów, ale również odzyskanie nadpłaconych środków w przypadku unieważnienia umowy kredytowej – obecnie syndyk Getin Noble Banku nie waha się wnosić sprzeciwu, występując o zawieszenie takich postępowań. Korzystne dla frankowicza orzeczenie w sprawie o unieważnienie kredytu oznacza również możliwość wykreślenia wpisu hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości oraz informacji o zadłużeniu z baz BIK i BIG.
W międzyczasie osoby, które zaciągnęły w Getin Banku zobowiązanie we frankach szwajcarskich, muszą uzbroić się w cierpliwość – tym bardziej że syndyk sięga po wszelkie dostępne mu narzędzia, aby utrzymać sporne umowy w mocy. Podejmowane przez niego działania obejmują nie tylko odwoływanie się od niekorzystnych dla banku wyroków, ale również przedstawianie propozycji ugód. Warunki takich propozycji ugodowych z reguły jednak odbiegają daleko od satysfakcjonujących.
