Oddłużenie osoby fizycznej w toku postępowania upadłościowego
Polskie prawo przewiduje możliwość oddłużenia nie tylko konsumentów, ale również przedsiębiorców, czyli osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie wpisu CEIDG.
Oddłużenie osoby będącej konsumentem, a więc nieprowadzącej działalności gospodarczej, odbywa się w ramach tzw. upadłości konsumenckiej.
Z kolei w przypadku przedsiębiorcy postępowanie upadłościowe nie toczy się według zasad wspomnianej upadłości konsumenckiej, ale według zasad ogólnych, a więc tak, jakbyśmy ogłosili np. upadłość spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z tą jednak różnicą, że istnieje możliwość oddłużenia przedsiębiorcy.
Istnieją trzy różne ścieżki oddłużenia osoby fizycznej, będącej przedsiębiorcą:
1) oddłużenie w ramach upadłości przedsiębiorcy;
2) oddłużenie w ramach upadłości przedsiębiorcy i następnie upadłości konsumenckiej;
3) oddłużenie w ramach upadłości konsumenckiej.
Oddłużenie przedsiębiorcy w ramach upadłości przedsiębiorcy
Jeśli niewypłacalny przedsiębiorca złoży wniosek o ogłoszenie upadłości i sąd ogłosi upadłość przedsiębiorcy, to co do zasady istnieje możliwość uzyskania oddłużenia w ramach upadłości przedsiębiorcy.
Warunkami uzyskania przez przedsiębiorcę oddłużenia są jednak takie okoliczności jak:
1) brak przyczynienia się przez przedsiębiorcę do powstania lub istotnego zwiększenia niewypłacalności, np. na skutek brania kolejnych kredytów celem spłaty poprzednich;
2) brak możliwości postawienia zarzutu nierzetelności w toku postępowania upadłościowego;
3) brak przesłanek umożliwiających orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w stosunku do przedsiębiorcy;
4) brak tzw. recydywy upadłościowej, a więc sytuacji, w której sąd upadłościowy oddala wniosek o oddłużenie, jeżeli w okresie 10 lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań;
5) brak możliwości postawienia zarzutu niewykonania ustalonego planu spłaty wierzycieli w okresie 10 lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości;
6) niedopuszczenie się czynności , w wyniku których doszło do pokrzywdzenia wierzycieli.
Warto pamiętać, że do oddłużenia konieczne jest złożenie wniosku o ustalenie spłaty wierzycieli, który składa się w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego.
Oddłużenie przedsiębiorcy w ramach upadłości przedsiębiorcy i następnie upadłości konsumenckiej
Pomimo tego, że przedsiębiorca nie może złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, istnieje możliwość oddłużenia takiej osoby w ramach upadłości konsumenckiej.
Dotyczy to sytuacji, w której złożony przez przedsiębiorcę wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie oddalony z uwagi na brak środków, które wystarczyłby na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego (tzw. ubóstwo masy).
W przypadku oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorca zamyka dotychczasową działalność gospodarczą.
Następnego dnia po wykreśleniu z CEIDG przedsiębiorca uzyskuje status konsumenta i może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, w ramach której istnieje możliwość oddłużenia.
Warto pamiętać, że np. samo zawieszenie działalności gospodarczej, czy faktyczne zaprzestanie jej prowadzenia, nie powoduje, że przedsiębiorca staje się konsumentem. Tylko przedsiębiorca, który zamknął dotychczasową działalność gospodarczą może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Oddłużenie przedsiębiorcy w ramach upadłości konsumenckiej
Możliwość oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej z pominięciem upadłości przedsiębiorcy zachodzi w przypadku, gdy:
1) zaistnieje niewypłacalność – która jest przesłanką ogłoszenia upadłości – powstała po zaprzestaniu prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. W okresie prowadzenia działalności gospodarczej nie doszło zatem do powstania jakichkolwiek zaległości;
2) w okresie prowadzenia działalności gospodarczej powstały zobowiązania tylko wobec jednego wierzyciela, w związku z czym nie było obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy;
3) niewypłacalność powstała w okresie prowadzenia działalności gospodarczej i przedsiębiorca przed zamknięciem działalności gospodarczej nie złożył w terminie, bądź w ogóle, wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. W takim wypadku do ogłoszenia upadłości konsumenckiej konieczne będzie powołanie się na klauzulę słuszności bądź klauzulę humanitaryzmu. Jeśli jednak nie występują okoliczności pozwalające powołać się na wspomniane klauzule, były przedsiębiorca będzie mógł złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej dopiero po upływie 10 lat od chwili zamknięcia działalności gospodarczej.
Procedura oddłużenia przedsiębiorcy czy to w ramach upadłości przedsiębiorcy czy upadłości konsumenckiej jest bardzo skomplikowana. Z uwagi na korzyści płynące z oddłużenia, warto powierzyć prowadzenie swojej sprawy specjaliście z zakresu prawa upadłościowego.
