Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a oddłużenie
Proces upadłości konsumenckiej jest wieloetapowy. Ogłoszenie jej nie oznacza automatycznie umorzenia długów. Do zainicjowania niniejszego procesu konieczne jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości i następnie jej ogłoszenie.
Wyznaczony przez sąd syndyk ustala majątek upadłego i dokonuje jego likwidacji. Wierzyciele zgłaszają swoje wierzytelności i następnie ze środków uzyskanych z likwidacji masy upadłości dokonuje się ich podziału i częściowego zaspokojenia wierzycieli.
Dopiero po przeprowadzeniu ww. czynności dochodzimy do etapu zakończenia postępowania upadłościowego poprzez oddłużenie – umorzenie zobowiązań upadłego.
Oddłużenie – na czym polega umorzenie niespłaconych zobowiązań
Prawo upadłościowe reguluje m.in. zasady umarzania zobowiązań upadłego będącego osobą fizyczną. Samo z kolei z postępowanie upadłościowe winno być tak prowadzone, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.
W ramach oddłużenia, które odbywa się zgodnie z tzw. planem spłaty, sąd ustala, jaka część zobowiązań (długów) upadłego, która powstała przed dniem ogłoszenia upadłości, zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Oddłużenie jest to zatem umorzenie długów (w całości lub części), które nie zostały zaspokojone w toku postępowania upadłościowego.
Do wspomnianego oddłużenia może dojść w następujący sposób: 1) oddłużenie w ramach planu spłaty; 2) oddłużenie bez planu spłaty; 3) warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty.
Oddłużenie w ramach upadłości konsumenckiej – plan spłaty
Sąd (w drodze postanowienia) ustala plan spłaty, zgodnie z którym: 1) wymienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty; 2) dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, jeżeli w postępowaniu zgromadzono fundusze masy upadłości; 3) ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa; 4) określa, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej (ustawy prawo upadłościowe) zostałyby uznane na liście wierzytelności, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Praktyką jest, iż plan spłaty ustalany jest na okres nie dłuższy niż 36 miesięcy. Jeżeli jednak sąd ustali, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż 36 miesięcy ani dłuższy niż 84 miesiące.
Warto pamiętać, że ustalając plan spłaty wierzycieli sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu oraz ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności oraz stopień zaspokojenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.
Oddłużenie w ramach upadłości konsumenckiej – bez planu spłaty
Zgodnie z prawem upadłościowym sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.
Warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty
Z kolei warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty ma miejsce, kiedy niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli wynikająca z osobistej sytuacji upadłego nie ma charakteru trwałego.
W omawianym przypadku sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego sąd, uznając, że ustała niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustali plan spłaty wierzycieli.
Odmowa umorzenia długów przez sąd
Warto mieć na uwadze, iż ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie zawsze musi być równoznaczne z oddłużeniem, a więc umorzeniem niespłaconych długów.
Sąd odmawia umorzenia długów, gdy: 1) upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań, 2) w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań – chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Z uwagi na wspomnianą regulację bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej tak, aby nie skupiać się tylko na przesłance niewypłacalności, ale również okolicznościach, w jakich doszło do powstania naszego zadłużenia.
Pomoc prawna w oddłużeniu w ramach upadłości konsumenckiej
Kancelaria świadczy pomoc prawną zarówno dla osób fizycznych prowadzących, jak i nie, działalność gospodarczą, w tym byłych przedsiębiorców. Pomoc ta obejmuje .in.. skompletowanie niezbędnej dokumentacji oraz przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości, jak również weryfikację planu spłaty. Zapraszam do kontaktu.
