Restrukturyzacja jako alternatywa dla upadłości firmy w czasach kryzysu?

Celem wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości dłużnika. Zapraszam do zapoznania się z artykułem przedstawiającym podstawowe założenia restrukturyzacji firmy oraz rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych.

Na czym polega postępowanie restrukturyzacyjne?

Założeniem restrukturyzacji firmy (postępowania restrukturyzacyjnego) jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Restrukturyzacja może odbyć się poprzez zawarcie układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również poprzez przeprowadzenie działań sanacyjnych.

Przedsiębiorca może złożyć wniosek o wszczęcie jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych (o czym będzie mowa w dalszej części artykułu), dzięki czemu ma on możliwość wyboru takiej formy restrukturyzacji (procedury restrukturyzacyjnej), która jest optymalna dla danego przedsiębiorstwa oraz dostosowana do jego kondycji finansowej i ilości spornych wierzytelności.

Kto może wszcząć postępowanie restrukturyzacyjne?

Postępowanie restrukturyzacyjne może zostać wszczęte co do zasady tylko na wniosek dłużnika, tj.:

1) przedsiębiorcy – osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, spółki osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo – akcyjnej), spółki kapitałowej (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej);

2) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej nieprowadzącej działalności gospodarczej;

3) wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, np. komplementariuszy;

4) wspólników spółki partnerskiej.

W przypadku jednak postępowania sanacyjnego wniosek o otwarcie niniejszego postepowania może zostać zgłoszony również przez:

1) w stosunku do osoby prawnej wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) – kuratora ustanowionego na podstawie art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego;

2) wierzyciela osobistego niewypłacalnej osoby prawnej.

Jakie są przesłanki wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego?

Przesłanki wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego dzieli się na przesłanki pozytywne, których wystąpienie jest warunkiem wszczęcia niniejszego postępowania oraz przesłanki negatywne, które uniemożliwiają przeprowadzenie restrukturyzacji firmy.

Do przesłanek pozytywnych zalicza się:

1) stan niewypłacalności dłużnika, przez który rozumie się utratę zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Więcej na ten temat dowiesz się w artykule: „Kiedy powstaje obowiązek ogłoszenia upadłości?”, w którym wyjaśniona została definicja niewypłacalności;

2) stan zagrożenia niewypłacalności dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może on stać się niewypłacalny. Przyjmuje się, że dłużnik jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań i posiadania zdolności do ich wykonywania, według rozsądnej i obiektywnej oceny jego sytuacji ekonomicznej należy przewidywać, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny.

Sąd odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (przesłanki negatywne), jeżeli:

1) skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli;

2) nie zostanie uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu (dotyczy to postępowania układowego oraz sanacyjnego).

Jakie są rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych?

Prawo restrukturyzacyjne daje przedsiębiorcy możliwość wyboru jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, a mianowicie:

1) postępowania o zatwierdzenie układu;

2) przyspieszonego postępowania układowego;

3) postępowania układowego;

4) postępowania sanacyjnego.

Przedmiotowe postępowania różnią się przede wszystkim stopniem sformalizowania oraz zakresem ingerencji przez sąd i nadzorcę (nadzorcę układu albo nadzorcę sądowego) albo zarządcę, w prowadzone przedsiębiorstwo.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu: 1) umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu; 2) może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Jest to najkrótsze i najprostsze postępowanie restrukturyzacyjne, w którym to postepowaniu dłużnik zawiera umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z doradcą restrukturyzacyjnym, sporządza razem z niniejszym doradcą propozycje układowe oraz zbiera od wierzycieli głosy za przyjęciem układu.

W przypadku uzyskania wymaganej większości głosów wierzycieli opowiadających się za propozycjami układowymi (przyjęcia układu), dłużnik składa do sądu wniosek o zatwierdzenie niniejszego układu

Przyspieszone postępowanie układowe

Przyspieszone postępowanie układowe: 1) umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie; 2) może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Postępowanie to wszczynane jest na wniosek dłużnika, do którego załącza się m.in. propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym. Sąd, uwzględniając wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego, wydaje postanowienie w tym przedmiocie. Z chwilą wydania postanowienia o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się tzw. masą układową.

Postępowanie układowe

Postępowanie układowe: 1) umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności; 2) może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Postępowanie to przewidziane jest dla przedsiębiorców, których suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania na układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania na układem. Postępowanie to również wszczynane jest na wniosek dłużnika (o otwarcie postępowania układowego). Z chwilą wydania postanowienia o otwarciu postępowaniu układowego, mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się tzw. masą układową.

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne jest najbardziej sformalizowanym i restrykcyjnym z postępowań restrukturyzacyjnych. Polega ono na umożliwieniu dłużnikowi przeprowadzania działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Sanacja przeznaczona jest przede wszystkim dla przedsiębiorców znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej, gdzie tylko dogłębna restrukturyzacja firma pozwoli na jej uratowanie (poprawę sytuacji ekonomicznej oraz  przywrócenie dłużnikowi możliwości spłaty długów).

Restrukturyzacja a upadłość firmy

Warto zaznaczyć, iż restrukturyzacja ma pierwszeństwo przed likwidacją (upadłością) firmy. W przypadku zatem zbiegu wniosku o otwarcie postępowanie restrukturyzacyjnego z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny.

Oznacza to, że można jednocześnie złożyć do sądu oba wnioski, co ma celu pełną ochronę majątku prywatnego osób zarządzających firmą. Przed osobistą odpowiedzialnością za długi chroni jedynie otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, a nie samo złożenie wniosku.

Pomoc prawna w sprawach restrukturyzacji i upadłości firmy 

Jeżeli Twoja firma znalazła się trudnej sytuacji, jesteś zainteresowany restrukturyzacją firmy albo chciałbyś dowiedzieć się więcej jak chronić swoją firmę oraz swój majątek prywatny, zwróć się do mnie. Oferuję zdalną pomoc prawną przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, w szczególności niezbędne konsultacje, analizę dokumentów czy wreszcie przygotowanie stosownych wniosków do sądu. 

Kategorie wpisów

o autorze

Nazywam się Michał Śląski i wykonuję zawód radcy prawnego. Ukończyłem prawo w trybie stacjonarnym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a następnie aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Z wynikiem bardzo dobrym zdałem radcowski egzamin zawodowy i zostałem wpisany na listę radców prawnych pod numerem PZ-4612.