Kredyty frankowe w orzecznictwie polskich sądów
Obserwując orzecznictwo polskich sądów w tzw. sprawach frankowych należy stwierdzić, iż mamy przede wszystkim do czynienia z wyrokami stwierdzającymi nieważność kredytów frankowych. Oczywiście zdarzają się wyroki, gdzie sąd „odfrankowi” taką umowę, jak również takie, gdzie żądanie kredytobiorcy nie zostanie w ogóle uwzględnione.
W kredytach frankowych mamy m.in. do czynienia z niedozwolonym mechanizm indeksacji/denominacji polegającym na tym, iż kursy kupna/sprzedaży, zgodnie z którymi przeliczane są tak kwoty kredytu, jak i raty kapitałowo-odsetkowe, ustalają banki w swoich tabelach kursowych.
Na dzień dzisiejszy praktycznie bezspornym jest, iż stosowanie przez banki własnych tabel kursów jest niedozwolone, o czym wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy („Klauzule abuzywne w kredytach frankowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego”).
Ostatnio w wyroku z dnia 18 listopada 2021 r., C – 212/20 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wypowiedział się, że postanowienia umowne powinny być jasne i zrozumiałe dla konsumenta, co oznacza że umowa powinna być zrozumiała nie tylko pod względem językowym, ale powinna również umożliwić zrozumienie mechanizmu obliczenia raty i oszacowanie tym samym konsekwencji ekonomicznych.
Kredytobiorca w oparciu o postanowienia umowne powinien móc sam, na podstawie obiektywnych kryteriów ustalić wysokość swojego zobowiązania. Takiego wymogu nie spełnia odesłanie do tabel kursowych. Tak skonstruowany mechanizm, który nie precyzuje w żadnym miejscu mechanizmu ustalania kursów ma charakter nieuczciwy, tzn. stanowi klauzule niedozwolone.
Kredyt w EURO – niedozwolony mechanizm. Nieważność kredytu w EURO
Jakkolwiek kredytów w EURO było udzielanych znacznie mniej aniżeli kredytów frankowych, bezspornym jest, iż w zdecydowanej większości wzorców umownych banki stosowały te same mechanizmy przeliczania waluty, co w kredytach frankowych.
Niedozwolony mechanizm w kredytach w EURO jest np. stosowany przez mBank (dawniej: BRE Bank S.A.):
„3. Waluta waloryzacji Kredytu: EUR. 3A. Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia **************** według kursu kupna waluty z tabeli kursowej BRE Banku SA wynosi ****************** EUR. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w niniejszym punkcie” – § 1 ust. 3 – 3A Umowy;
„Kwota uruchamianego Kredytu/transzy Kredytu wyrażana w walucie jest określana na podstawie kursu kupna waluty EUR z tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu” – § 8 ust. 1 Umowy;
„Raty kapitałowo – odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży EUR z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50” – § 11 ust. 5 Umowy.
Klauzula z § 11 ust. 5 Umowy została dodatkowo wpisana do Rejestru Klauzul Niedozwolonych.
Analogiczny mechanizm stosowany był także przez dawny Nordea Bank Polska S.A. (obecnie: PKO BP S.A.):
„W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu wypłacana w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów, obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych” – § 1 ust. 2 COU;
„Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według Tabeli kursów z dnia wypłaty środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych” – § 13 ust. 2 COU;
„W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej: 1/ Harmonogram spłat kredytu wyrażony jest w walucie, w której kredyt jest denominowany, 2/ Spłata następuje: a) w złotych, w równowartości kwot wyrażonych w walucie obcej, przy czym do przeliczeń wysokości rat kapitałowo – odsetkowych spłacanego kredytu stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych (…)” – § 13 ust. 7 COU.
Więcej przykładowych niedozwolonych zapisów znajdziesz w zakładce: „Kredyty frankowe”. Z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa nie ma znaczenia czy mówimy tutaj o walucie franka szwajcarskiego, EURO czy innej. Najistotniejszy jest fakt, iż banki w sposób jednostronny i arbitralny ustalały kursy walut obcych, w oparciu o które wyliczana jest wysokość zobowiązania kredytobiorcy. Nadto, zarówno przy kredytach frankowych, jak i udzielanych w EURO, dochodzi do nierównomiernego rozłożenia ryzyka kursowego.
Z uwagi jednak na mniejsze różnice kursowe (EURO na przestrzeni lat nie podrożało tak bardzo jak frank szwajcarski), w przypadku kredytu w EURO co do zasady najkorzystniejszym rozwiązaniem jest stwierdzenie nieważności takiej umowy. O skutkach stwierdzenia nieważności takiej umowy więcej dowiesz się tutaj.
Kredyt w EURO – pomoc w stwierdzeniu nieważności umowy
Jeśli masz tzw. kredyt w EURO i zastanawiasz się, czy Twoja umowa jest wadliwa i istnieje możliwość jej podważenia w sądzie, zwróć się do mnie. Przenalizuję Twoją umowę i powiem Ci, jakie są szanse na wygraną z bankiem.
