Klauzula indeksacyjna – definicja
W oparciu o klauzule indeksacyjne banki przeliczają saldo kredytu w dniu jego wypłaty na walutę CHF (zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut obowiązującej w danym banku) oraz każdą ratę kapitałowo-odsetkową spłacanego kredytu frankowego (zgodnie z kursem sprzedaży CHF według Tabeli Kursów Walut obowiązującej w danym banku), co powoduje wzrost salda zadłużenia proporcjonalnie do wzrostu kursu franka szwajcarskiego.
Klauzule indeksacyjne znajdują się zarówno w umowach kredytów denominowanych (udzielanych w obcej walucie, np. CHF), jak i kredytów indeksowanych. W kontekście przewalutowania kredytu frankowego (według kursu CHF z dnia uruchomienia kredytu), klauzule indeksacyjne mają jednak o wiele większe znaczenie przy wspomnianych kredytach indeksowanych.
Należy mieć jednak na uwadze to, że obecne orzecznictwo sądów powszechnych w zdecydowanej mierze uznaje kredyty frankowe za nieważne (dotyczy to zarówno kredytów indeksowanych jak i denominowanych).
Jeśli w naszej umowie znajduje się klauzula indeksacyjna możemy ją podważyć w sądzie i w konsekwencji żądać rozliczenia nieważnej umowy kredytu frankowego. Więcej na ten temat pisałem w artykułach: „Skutki unieważnienia umowy kredytu frankowego” oraz „W jaki sposób przebiega rozliczenie nieważnej umowy kredytu frankowego?„.
Przykładowe klauzule indeksacyjne w kredytach frankowych
Polbank EFG S.A. (obecnie Raiffeisen Bank Polska S.A.)
§ 7 ust. 4: „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredy następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu. (…) Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczanego jest według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu”;
§ 9 ust. 2: „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej: 1) raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1, według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązująca w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu;
BRE Bank S.A. (obecnie mBank S.A.)
§ 7 ust. 1: „Kwota Kredytu wyrażona w CHF walucie jest określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu”;
§ 11 ust. 4: „Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A., obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50”
NORDEA Bank Polska S.A. (obecnie PKO BP S.A.)
Zapisy Części Ogólnej umowy o kredyt mieszkaniowy NORDEA-HABITAT:
§ 1 ust. 2: „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu wypłacana w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów, obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
§ 12 ust. 3: „Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu wypłaty środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
§ 15 ust. 7 pkt 3/: „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej: 3/ Do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu, stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
Bank Millenium S.A.
§ 2 ust. 2: „Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy”;
§ 7 ust. 1: „Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu w CHF, ustaloną zgodnie z § 2 w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.”;
GE Money Bank S.A. (obecnie Bank BPH S.A.)
„§ 17. 1. Do rozliczania transakcji wypłat i spłat Kredytów stosowane są odpowiednio kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku obowiązujące w dniu dokonania transakcji.
2. Kursy kupna określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna.
3. Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży.
4. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym skorygowane o marże kupna sprzedaży GE Money Bank S.A.
5. Obowiązujące w danym dniu roboczym kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku określane są przez Bank po godz. 15.00 poprzedniego dnia roboczego i wywieszane są w siedzibie Banku oraz publikowane na stronie internetowej GE Money Banku S.A. (www.gemoneybank.pl)”.
Getin Noble Bank S.A.
§ 9 ust. 2: „W dniu wypłaty Kredytu lub każdej transzy kredytu, kwota wypłaconych środków będzie przeliczana do CHF według kursu kupna walut określonego w Tabeli Kursów – obowiązującego w dniu uruchomienia środków.
§ 10 ust. 3: „Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF – obowiązującego w dniu spłaty.”
Niektóre z powyższych postanowień znajdują się w rejestrze wzorców umownych uznanych za niedozwolone, co znacznie ułatwia żądanie stwierdzenia nieważności kredytu frankowego.
Jaki jest skutek podważenia klauzuli indeksacyjnej?
W wyniku podważenia klauzuli indeksacyjnej dochodzi do uznania umowy kredytu frankowego za nieważną.
Podstawowym skutkiem unieważniania umowy kredytu we frankach jest uznanie, że umowa taka nie obowiązywała (nie istniała) od momentu jej zawarcia. Oznacza, to że frankowicz powinien zwrócić dokładnie taką kwotę, jaką otrzymał od banku przy zawarciu umowy, a więc bez odsetek czy prowizji. Jeśli bank wypłacił nam kwotę np. 200 tys. zł, to przy unieważnieniu umowy jest to kwota, którą powinniśmy zwrócić.
Z przedstawionego przykładu wynika, że żądanie uznania umowy za nieważną jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla frankowicza – o czym piszę w cytowanym już artykule: „Skutki unieważnienia umowy kredytu frankowego„.
Jak wyliczyć wysokość nadpłaconych rat?
Do wyliczenia wysokości nadpłat konieczne jest uzyskanie z banku odpowiednich dokumentów. Ich wysokość zależna jest od wartości kredytu, okresu spłacania kredytu, oprocentowania kredytu czy też stosowanych przez bank kursów CHF z dnia uruchomienia kredytu, jak i spłaty poszczególnych rat kapitałowo-odsetkowych.
Jeśli nie wiesz, jak wyliczyć wysokość nadpłacanych rat, zwróć się do mnie!
Dokonam bezpłatnej analizy Twojej umowy kredytu we frankach pod kątem niedozwolonych klauzul indeksacyjnych, i w konsekwencji nieważności całej umowy, pomogę Ci skompletować niezbędne dokumenty i wyliczyć kwotę, której zwrotu możesz domagać się od banku.
