Klauzula indeksacyjna – definicja
W oparciu o klauzule indeksacyjne banki przeliczają saldo kredytu w dniu jego wypłaty na walutę CHF (zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut obowiązującej w danym banku) oraz każdą ratę kapitałowo-odsetkową spłacanego kredytu frankowego (zgodnie z kursem sprzedaży CHF według Tabeli Kursów Walut obowiązującej w danym banku), co powoduje wzrost salda zadłużenia proporcjonalnie do wzrostu kursu franka szwajcarskiego.
Klauzule indeksacyjne znajdują się zarówno w umowach kredytów denominowanych (udzielanych w obcej walucie, np. CHF), jak i kredytów indeksowanych. W kontekście przewalutowania kredytu frankowego (według kursu CHF z dnia uruchomienia kredytu), klauzule indeksacyjne mają jednak o wiele większe znaczenie przy wspomnianych kredytach indeksowanych.
Jeśli w naszej umowie znajduje się klauzula indeksacyjna możemy ją podważyć w sądzie i w konsekwencji żądać zwrotu nadpłaconych rat kredytu frankowego do 10 lat wstecz oraz uniezależnić jego spłatę od kursu franka szwajcarskiego i jego wahań. Oznacza to przekształcenie kredytu frankowego w zwykły kredyt złotówkowy (tzw. odfrankowienie kredytu).
Przykładowe klauzule indeksacyjne w kredytach frankowych
Polbank EFG S.A. (obecnie Raiffeisen Bank Polska S.A.)
§ 7 ust. 4: „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredy następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu. (…) Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczanego jest według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu”;
§ 9 ust. 2: „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej: 1) raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1, według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązująca w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu;
BRE Bank S.A. (obecnie mBank S.A.)
§ 7 ust. 1: „Kwota Kredytu wyrażona w CHF walucie jest określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu”;
§ 11 ust. 4: „Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A., obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50”
NORDEA Bank Polska S.A. (obecnie PKO BP S.A.)
Zapisy Części Ogólnej umowy o kredyt mieszkaniowy NORDEA-HABITAT:
§ 1 ust. 2: „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu wypłacana w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów, obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
§ 12 ust. 3: „Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu wypłaty środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
§ 15 ust. 7 pkt 3/: „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej: 3/ Do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu, stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów obowiązującej w Banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych”;
Bank Millenium S.A.
§ 2 ust. 2: „Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy”;
§ 7 ust. 1: „Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu w CHF, ustaloną zgodnie z § 2 w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.”;
GE Money Bank S.A. (obecnie Bank BPH S.A.)
„§ 17. 1. Do rozliczania transakcji wypłat i spłat Kredytów stosowane są odpowiednio kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku obowiązujące w dniu dokonania transakcji.
2. Kursy kupna określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna.
3. Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży.
4. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym skorygowane o marże kupna sprzedaży GE Money Bank S.A.
5. Obowiązujące w danym dniu roboczym kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku określane są przez Bank po godz. 15.00 poprzedniego dnia roboczego i wywieszane są w siedzibie Banku oraz publikowane na stronie internetowej GE Money Banku S.A. (www.gemoneybank.pl)”.
Getin Noble Bank S.A.
§ 9 ust. 2: „W dniu wypłaty Kredytu lub każdej transzy kredytu, kwota wypłaconych środków będzie przeliczana do CHF według kursu kupna walut określonego w Tabeli Kursów – obowiązującego w dniu uruchomienia środków.
§ 10 ust. 3: „Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF – obowiązującego w dniu spłaty.”
Niektóre z powyższych postanowień znajdują się w rejestrze wzorców umownych uznanych za niedozwolone, co znacznie ułatwia odfrankowienie kredytu frankowego.
Jaki jest skutek podważenia klauzuli indeksacyjnej?
W wyniku podważenia klauzuli indeksacyjnej dochodzi do przekształcenia kredytu frankowego w zwykły kredyt złotówkowy (odfrankowienia kredytu). Z umowy zostaje zatem wyeliminowany mechanizm indeksacji, a strony są związane umową kredytu frankowego w pozostałym zakresie, w tym z niskim oprocentowaniem opartym na wskaźniku LIBOR.
Wyeliminowanie z umowy klauzuli indeksacyjnej oznacza, że klauzula ta jest bezskuteczna od momentu zawarcia umowy. W konsekwencji frankowicze spłacali zawyżone raty, albowiem banki w sposób nieuprawniony wyliczały raty kredytu z uwzględnieniem rosnącego kursu franka.
Skutkiem podważenia klauzuli indeksacyjnej jest także obniżenie wszystkich przyszłych rat. Więcej na ten temat pisałem w artykule, który dotyczył między innymi opłacalności przewalutowania kredytu frankowego.
Jak wyliczyć wysokość nadpłaconych rat?
Do wyliczenia wysokości nadpłat konieczne jest uzyskanie z banku odpowiednich dokumentów. Ich wysokość zależna jest od wartości kredytu, okresu spłacania kredytu, oprocentowania kredytu czy też stosowanych przez bank kursów CHF z dnia uruchomienia kredytu, jak i spłaty poszczególnych rat kapitałowo-odsetkowych.
Jeśli nie wiesz, jak wyliczyć wysokość nadpłacanych rat, zwróć się do mnie!
Dokonam bezpłatnej analizy Twojej umowy kredytu we frankach pod kątem niedozwolonych klauzul indeksacyjnych, jak i nieważności całej umowy, pomogę Ci skompletować niezbędne dokumenty i wyliczyć kwotę, której zwrotu możesz domagać się od banku.
