Jaki jest skutek uznania klauzuli indeksacyjnej za klauzulę abuzywną (niedozwoloną)?
Uznanie przez sąd, że dane postanowienie umowne stanowi klauzulę abuzywną, oznacza jej bezskuteczność w stosunku do konsumenta od początku zawarcia umowy. W przypadku kredytu we frankach, stwierdzenie klauzuli indeksacyjnej za klauzulę abuzywną, prowadzi do przekształcenia kredytu frankowego w zwykły kredyt złotówkowy (tzw. odfrankowienia kredytu).
Z odfrankowieniem kredytu wiąże się także konieczność zwrotu przez bank nadpłaconych rat (do 10 lat wstecz – zobacz również: Kredyt frankowy a przedawnienie roszczeń) oraz obniżenie wszystkich przyszłych rat.
Definicję oraz przykłady typowych klauzul indeksacyjnych stosowanych przez bank w kredytach frankowych znajdziesz w tym wpisie.
Jakie są przesłanki uznania klauzuli indeksacyjnej za klauzulę abuzywną?
Możliwość uznania postanowienia umownego za niedozwolone (klauzulę abuzywną) zależna jest od łącznego spełnienia następujących przesłanek:
1) postanowienie jest stosowane przez przedsiębiorcę wobec konsumentów;
2) postanowienie nie zostało indywidualnie uzgodnione;
3) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami;
4) postanowienie narusza w sposób rażący interesy konsumenta;
5) postanowienie nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron.
Praktycznie we wszystkich umowach frankowych znajdują się klauzule indeksacyjne, które stanowią jednocześnie klauzule abuzywne. Sytuacja frankowicza komplikuje się, jeśli podpisał on aneks do umowy frankowej zawierającej zasady ustalania kursu waluty, np. do kursu rynkowego lub NBP.
Wprowadzenie zasad ustalania kursu waluty do umowy frankowej sprawia, że klauzula indeksacyjna jest wiążąca dla frankowicza, co praktycznie uniemożliwia pozwanie banku. Więcej na ten temat pisałem tutaj.
Niedozwolone klauzule wpisane do rejestru w sprawach frankowych
Poniżej znajdują się klauzule indeksacyjne, które zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych.
Klauzula nr 3178 – wpisana wobec Banku Millennium S.A.
Na podstawie wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie sygn. akt XVII AmC 426/09 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2011 r., sygn. akt VI ACa 420/11, do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone wpisana została klauzula:
„Kredyt jest indeksowany do CHF/USD/EUR, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF/USD/EUR według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy”.
Klauzula nr 3179 – wpisana wobec Banku Millennium S.A.
Na podstawie wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie sygn. akt XVII AmC 426/09 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2011 r., sygn. akt VI ACa 420/11, do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone wpisana została klauzula:
„W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota raty spłaty obliczona jest według kursu sprzedaży dewiz, obowiązującego w Banku na podstawie obowiązującej w Banku Tabeli Kursów Walut Obcych z dnia spłaty”.
Klauzula nr 5743 – wpisana wobec mBank S.A. (uprzednio BRE Banku S.A.)
Na podstawie wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 27 grudnia 2010 r., w sprawie XVII AmC 1531/09 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2013 r., w sprawie VI ACa 441/13, do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone wpisana została klauzula:
„Raty kapitałowo-odsetkowe oraz odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (…), obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50” (Umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF).
Klauzula nr 5622 – wpisana wobec Banku BPH S.A. (uprzednio GE Money Bank S.A.)
Na podstawie wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie sygn. akt XVII AmC 5344/11, do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone wpisana została klauzula:
„Kredytobiorca zobowiązuje się dokonywać spłaty kredytu, w wysokościach i terminach podanych w Załączniku nr 1 do Umowy – kalendarzu spłat na rachunek Banku nr: (decyduje data wpływu na rachunek Banku), które będą zaliczane w następującej kolejności: należne opłaty i prowizje, odsetki umowne, kapitał kredytu i odsetki karne. Kwoty wskazane w kalendarzu spłat podane są w walucie kredytu. Spłaty dokonywane będą przez Kredytobiorcę w złotych, po uprzednim przeliczeniu spłaty wg kursu GE Money Banku S.A. (kursu Banku). Kurs Banku jest to średni kurs złotego w stosunku do waluty kredytu opublikowany w danym dniu w prasie przez NBP, powiększony o zmienną marżę kursową Banku, która w dniu udzielenia kredytu wynosi 0,06. Marża kursowa może ulegać zmianom i jest uzależniona od rozpiętości kursów kupna i sprzedaży waluty kredytu na rynku walutowym”.
Jaki jest skutek wpisania klauzuli indeksacyjnej do rejestru klauzul niedozwolonych?
Wpis postanowienia umownego do rejestru klauzul niedozwolonych oznacza, że konsumentów, w których umowach znajduje się takie postanowienie, nie wiąże ono i nie wiązało od momentu zawarcia umowy.
Z kolei sąd, który będzie rozpoznawał pozew skierowany przeciwko bankowi, jest związany rozstrzygnięciem, które dotyczy wpisu postanowienia umownego do rejestru klauzul niedozwolonych.
W konsekwencji, frankowicze pozywający Bank Millennium S.A., mBank S.A. czy Bank BPH S.A. mogą powoływać się na przytoczone wcześniej klauzule wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, co znacznie ułatwi odfrankowienie, a nawet unieważnienie kredytu frankowego.
Więcej o skutkach podważenia klauzuli indeksacyjnej dowiesz się tutaj.
W przypadku pozostałych banków, ww. klauzule wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, mogą stanowić cenną wskazówkę, jeśli chodzi o przygotowanie argumentacji do podważenia klauzuli indeksacyjnej znajdującej się w umowie kredytu we frankach.
Bezpłatna analiza umowy kredytu we frankach
Chcesz odzyskać nadpłacone pieniądze i zmniejszyć wysokość przyszłych rat? Napisz do mnie! Przeanalizuję Twoją umowę i powiem Ci, czy i jak możesz dochodzić należnych Ci pieniędzy od banku.
